Choć z nazwy test skriningowy może kojarzyć się z tematyką komputerową. W rzeczywistości te dwie dziedziny nie mają ze sobą nic wspólnego. Test skriningowy to po prostu badania przesiewowe, które inaczej możemy nazwać profilaktyką nowotworową. Pozwala on wykryć raka nawet w bardzo wczesnym stadium. Czym dokładnie jest test skriningowy, na czym polega i kiedy najlepiej go wykonać? Czytaj dalej i przekonaj się sama!
Test skriningowy – co to jest?
Test skriningowy (screeningowy) to nic innego jak wspomniane wyżej badania przesiewowe. Najważniejszy w nim jest jeden czynnik. Wykonuje się go na osobie zdrowej, lecz będącej w grupie podwyższonego ryzyka, jeśli chodzi o zachorowania na nowotwór. Celem wykonywania go jest wykrycie raka we wczesnym stadium lub nawet w stanie przedrakowym. Powinien być wykonywany na możliwie największej liczbie osób, która może być narażona na konkretny nowotwór.
Tu dochodzimy do istotnego aspektu testów skriningowych, czyli częstotliwości wykonania oraz częstotliwości występowania danego nowotworu w odniesieniu do całej populacji. Test skriningowy powinien być wykonywany przez wiele lat, jednak ma on sens jedynie w przypadku nowotworów o częstym występowaniu, w przypadku których istnieje konkretna metoda leczenia.
Jak wykonuje się test skriningowy?
Warto wiedzieć, że każde badanie przesiewowe wykonywane jest inaczej. Można wykonać je nawet podczas rutynowego pobierania krwi, oczywiście w określonych przypadkach. Przykładowo, można wykonać klasyczną morfologię, zbadać poziom cholesterolu całkowitego czy pomiar glukozy na czczo, aby zapobiec cukrzycy, miażdżycy czy nadciśnieniu tętniczemu. Popularnym badaniem przesiewowym jest także cytologia i kolonoskopia, a także mammografia. Dużo testów skriningowych można wykonać przy refundacji z Narodowego Funduszu Zdrowia według programów profilaktycznych.
Najpopularniejsze testy skriningowe
Wykonując niektóre badania często nie mamy nawet świadomości, że jest to profilaktyka nowotworowa. Jest jednak kilka typów badań, które powinniśmy regularnie wykonywać, zwłaszcza, jeżeli znajdujemy się np. w grupie wiekowej szczególnie narażonej na dany rodzaj nowotworu.
Kobiety najczęściej narażone są na nowotwór piersi oraz raka szyjki macicy. W związku z tym zaleca się wykonywanie samobadania piersi, mammografii oraz cytologii. W przypadku pierwszym mammografia okazuje się zdecydowanie bardziej skuteczna, ponieważ potrafi pokazać, czy guz można uznać za złośliwy. Samobadanie piersi jest jednak częstszą profilaktyką i przejawem świadomego zainteresowania własnym zdrowiem, zalecane jest więc jako uzupełnienie. Jeżeli chodzi o cytologię, zaleca się wykonanie przesiewu raz na dwa lata. Badania udowodniły, że dzięki powstaniu cytologii umieralność na raka szyjki macicy spadła w niektórych krajach nawet o 70%.
W przypadku mężczyzn najczęściej zaleca się profilaktykę raka jelita grubego. Badania skriningowe najpierw polegają na test na krew utajoną w kale. W przypadku wyniku dodatniego należy wykonać np. kolonoskopię – czyli doodbytnicze wprowadzenie rurki z umieszczoną w środku kamerą. Takie badanie pomaga w usunięciu zmian, które mogą okazać się przedrakowe, dzięki niemu można także pobrać wycinek do badania histopatologicznego. Niestety, to badanie nie cieszy się dobrą opinią wśród pacjentów.
Najnowsze komentarze